سرعت در تجارت، به ویژه تشریفات گمرکی، از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد و تاخیر در ترخیص کالا در کمرگ و یا بلاتکلیف گذاشتن آن میتواند معضلات جدی به همراه داشته باشد.
بر همین اساس قانونگذار در قانون امور گمرکی مصوب 1392/08/22 مصوب مجلس شورای اسلامی، مقرراتی در این رابطه وضع نموده است.
1- کالای متروکه چیست؟
براساس ماده 24 قانون امور گمرکی:«مدت مجاز نگهداری کالا در انبارهای گمرکی از تاریخ تحویل کالا به این اماکن سه ماه است. در صورت تقاضای کتبی صاحبان کالا یا شرکتهای حمل و نقل در مورد کالای عبوری و وجود علل موجه به تشخیص گمرک و با پرداخت هزینه انبارداری تا تاریخ موافقت گمرک، این مدت حداکثر تا دو ماه دیگر قابل تمدید است. در صورتی که ظرف مهلت مقرر صاحب کالا برای انجام تشریفات گمرکی و پرداخت وجوه متعلقه اقدام ننماید کالا مشمول مقررات متروکه میشود. چنانچه کالا به انبارهای گمرکی متعدد منتقل و نگهداری شود، مدت توقف از زمان ورود کالا به اولین انبار گمرکی محاسبه میشود.»
2- ضرورت اطلاع رسانی تاریخ تحویل به صاحب کالا
نظر به اهمیت اطلاع صاحب کالا یا گیرنده کالا از تاریخ تحویل کالا به انبار گمرکی، شرکت های حمل و نقل یا آورنده کالا مکلفند حداکثر در مدت پنج روز پس از تحویل کالا، مراتب را اطلاع رسانی کنند و در صورتی که به این تکلیف عمل نکنند، مسئول جبران خسارات وارده به ذینفع خواهند بود.
3- لزوم اطلاع رسانی سپری شدن مدت توقف مجاز
نکته حائز اهمیت آن است که مرجع تحویل گیرنده کالا موظف است گمرک را از مقدار و نوع کالایی که مدت توقف مجاز آنها سپری گردیده است، مطلع نماید. مسئول گمرک مراتب را به متصدی نگهداری حساب کالای متروک ارجاع مینماید و متصدی مذکور باید موضوع متروک شدن کالا را به حساب کالا و آورنده آن ابلاغ نماید و در صورتی که صاحب کالا در مدت 20 روز از تاریخ ابلاغ، نسبت به ترخیص کالا اقدام ننماید، مراحل بعدی انجام میشود.
4- امکان ترخیص کالای متروکه توسط صاحب کالا
کالاهای متروکه توسط سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی به فروش میرسد و تا زمانی که کالا توسط سازمان مذکور به فروش نرسیده است، صاحب کالا حق دارد پس از اعلام گمرک به سازمان مذکور برای انجام تشریفات قطعی گمرکی و ترخیص کالای خود، نسبت به تسلیم اظهارنامه و یا تغییر عنوان اظهار با رعایت مقررات مربوطه و پرداخت کلیه وجوه متعلقه و سایر هزینه های انجام شده اقدام نماید، مگرآنکه کالای متروکه از نوع کالای ممنوع باشد.
5- انتقال کالای متروکه به انبار سازمان جمع آوری و فروش املاک تملیکی
با توجه به ماده 37 قانون امور گمرکی، سازمان جمع آوری و فروش املاک تملیکی موظف است پس از انجام تشریفات مذکور در قانون، با تنظیم صورتمجلس به دریافت کالای متروکه از مرجع تحویل گیرنده با نظارت گمرک و انتقال آن به انبار های خود اقدام نماید.
6- مرجع رسیدگی به ضبط کالای متروکه ممنوع
در صورتی که کالای متروکه از نوع کالای ممنوع باشد و صاحب کالا به اقدامات کمرگ در خصوص متروکه نمودن کالا اعتراض داشته باشد، صاحب کالا میتواند در مدت دو ماه از تاریخ ابلاغ صورتمجلس ضبط یا درج آگهی آن در روزنامه، نسبت به طرح دعوی در دادگاه حقوقی اقدام نماید و گواهی تقدیم دادخواست را حداکثر در مدت 15 روز از تاریخ ثبت دادخواست، به گمرک تسلیم نماید. در غیر این صورت کالا به نفع دولت ضبط خواهد شد.
وکلاء و کارشناسان امور گمرکی حقوقی شهرداد، میتوانند در رابطه با کالاهای متروکه شما، خدمات حقوقی و اداری متناسب، ارائه نمایید.