پرداخت بخشی از محکوم به درفرض محکومیت مدیون به پرداخت اصل دین با محاسبه خسارت تاخیر

تاریخ نظریه : 1403/02/18 شماره نظریه : 7/1402/1036 شماره پرونده : 1036-3/1-1402 ح

استعلام :

در پرونده هایی که محکوم علیه به پرداخت اصل وجه و خسارت تأخیر تأدیه آن بر اساس شاخص بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران محکوم می شود و
محکوم علیه بخشی از محکوم به را پرداخت می کند، با توجه به نظریات مشورتی متعدد آن اداره کل؛ از جمله نظریه مشورتی شماره 220/1402/7 مورخ
،21/5/1402 خسارت تأخیر تأدیه چگونه محاسبه میشود؟ آیا مبلغ پرداختی از اصل محکوم به کسر میشود و با پرداخت اصل، باقیمانده مشمول خسارت
تأخیر نمیگردد یا مبلغ پرداختی از کل مبلغ (اصل به همراه خسارت تأخیر تأدیه) کسر و باقیمانده تا زمان تسویه کامل مشمول خسارت خواهد شد؟

پاسخ :

همانگونه که در نظریه مشورتی شماره 220/1402/7 مورخ 21/5/1402 استنادی آن مرجع آمده است، در فرض محکومیت مدیون به پرداخت اصل دین با
محاسبه خسارت تأخیر تأدیه وفق ماده 522 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقالب در امور مدنی مصوب 1379 و یا تبصره الحاقی به ماده 2 قانون
صدور چک مصوب 1376 و ماده واحده استفساریه این تبصره مصوب 1377 مجمع تشخیص مصلحت نظام و رأی وحدت رویه شماره 812 مورخ
1/4/1400 هیأت عمومی دیوان عالی کشور، مرجع قضایی ضمن رأی خود دو نوع مبلغ را تعیین نمیکند تا یکی به عنوان اصل دین و دیگری به عنوان
خسارت تأخیر تأدیه موضوع ماده یادشده تلقی شود؛ بلکه در فرض احراز شرایط اعمال این ماده حکم میکند که اصل دین با ضابطه مندرج در ماده مذکور در
زمان اجرا محاسبه و وصول شود؛ بنابراین، در فرضی که خوانده به پرداخت دین با احتساب خسارت کاهش ارزش پول طبق ماده مذکور محکوم شده و
محکوم علیه بخشی از محکوم به را پرداخت کرده است؛ مادامی که مابقی را پرداخت نکرده است، با توجه به اجراییه صادره مکلف به پرداخت باقی مانده
محکوم به بر اساس شاخص تورم اعالمی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران خواهد بود؛ یعنی خسارت کاهش ارزش پول به آن بخش از محکوم به
که پرداخت نشده است نیز تعلق میگیرد و این فرض منصرف از مبحث خسارت مرکب است. بنا به مراتب فوق، در فرض سؤال با لحاظ اصل محکوم به و
خسارت تأخیر تأدیه در زمان هر یک از پرداخت ها و بر مبنای مبلغ پرداختی در هر مرحله کسری از اصل محکوم به و خسارت متعلقه، محاسبه و از میزان
محکوم به کسر میشود.